Er zijn taalzaken waarvan ik gruwel, kippenvel krijg en me wanhopig huilend ter aarde stort. En dan heb ik het niet alleen over taalfouten, zoals: ‘Ik wilt een cadeautje voor me moeder kopen’ (ik krijg het me toetsenbord bijna niet uit). Er zijn ook taalkwesties die gewoon verboden zouden moeten worden! Welke? Nou, welke bijvoorbeeld. Weg met welke!
Ik heb een oude auto, welke mij nog wel eens in de steek laat (kippenvel).
De woonkamer, welke is voorzien van een laminaatvloer (ik stort me wanhopig huilend op de laminaatvloer).
Het is niet fout, het is correct Nederlands, maar het klinkt Oudhollandsch nergens naar. En de oplossing is zo simpel, net zo foutloos, prettiger leesbaar en van deze tijd: schrap welke, gebruik die en lees de zinnen hierboven nog eens. Beter, toch? Bijkomend voordeel is dat je mij niet van de laminaatvloer hoeft te schrapen.
De dag dat de geur van spruitjes en doorgekookte bloemkool opsteeg uit mijn laptop
Ik kreeg een uitbreid document toegestuurd met het verzoek om te controleren of het compleet was. Inhoudelijk ontbrak er niks aan, maar de schrijfstijl bracht me rechtstreeks naar de jaren vijftig. De spruitjeslucht en doorgekookte bloemkoolgeur stegen spontaan op uit mijn laptop. (Ik neem aan dat de jaren vijftig zo ruiken, maar ik weet het niet zeker, ik was er niet bij.) De tekst was doorspekt (de geur van uitgebakken kaantjes kan er ook nog wel bij) met woorden als tevens en alvorens. Ik heb vriendelijk verzocht om enkele aanpassingen door te voeren en kreeg als reactie: ‘Wij vinden dat we ons professioneel presenteren als teksten niet te simplistisch of amicaal zijn.’ Ik viel van mijn stoel, languit op de laminaatvloer. Ze bestaan! Organisaties die geloven dat ambtelijke blabla en ouderwetsche taalfratsen gelijk staan aan professionaliteit …
Zit er een addertje onder de ambtelijke woordenbrij?
Het tegendeel is waar. Door een (te) formele, ambtelijke en ouderwetse schrijfstijl geef je de lezer het gevoel dat je iets te verbergen hebt. Dat er een addertje onder de ambtelijke woordenbrij schuilt. Of mensen haken af omdat er geen doorkomen aan is. Of ze hebben geen idee waar je het over hebt. Er is absoluut niks op tegen om in professionele, zakelijke en officiële teksten de kant van de spreektaal op te zoeken, zonder simplistisch of amicaal te worden. Zodat mensen begrijpen waar je het over hebt en dát is professioneel.
2 tips voor professioneel, helder en modern schrijven
Gebruik deze 2 tips voor je volgende e-mail, zakelijke tekst, sollicitatiebrief, beleidsstuk of rapportage:
Vertel je verhaal in gedachten aan je buurvrouw, je moeder of een collega voordat je het schrijft en schrijf het op zoals je het zou vertellen.
Het Genootschap Onze Taal heeft een heerlijke lijst met Alternatieven voor ouderwetse en formele woorden. Even scrollen en je vindt het alternatief voor alvorens (voordat) en tevens (ook). Niet simplistisch, niet amicaal, maar gewone-mensen-taal anno 2021.
Edoch
Zoals een verre voorouder van mij het in 1907 schreef, hoeft het allang niet meer:
Waarde vriendin, Miste ik vroeger de moed naar u te streven, thans zijn geen opofferingen te groot om mijn doel te bereiken. Door bekende omstandigheden genoodzaakt mijn gedachten aan het papier toe te vertrouwen, waag ik het wederom u mijne liefde te bekennen. Ik heb geen andere wensch dan mijn lot aan het uwe te verbinden. U aan mijne zijde gelukkig te zien zal steeds mijn ernstig streven zijn.
Toch gek dat ik nu niet in afschuw over de laminaatvloer rol. Zou ik dan toch stiekem ooit eens zo’n brief wenschen te ontvangen, welke met een vulpen geschreven is, door een mij onbekend edoch woest aantrekkelijk heerschap … ?
